Қазақстандықтар өнер Батырын жоқтады «Нысана» 3.05.15

Сұлу Сырдың жағасында дүниеге келіп, саксафонның сиқырлы үнімен сахнаға шықты. Дарын екенін дәлелдеді. Саф өнерді ғана дүниеге әкелу үшін оның отымен кірді, күлімен шықты. Осылайша өз есімі де асқақтады. Қазақ мәдениетін де биік шыңға көтерді.
Батырхан Шүкенов Қызылорда аймағында дүниеге келді. Есепшінің ұлы мектеп жасынан музыкаға әуес болып ер жетті. Бір тоға, сыпайы бала көп қазақ баласы қызыға бермейтін саксафонға үйір еді.

Ерсайын БАСҚАРА, Батырхан Шүкеновтың курстасы:

— Оқып жүргенде айтайын дегенім Бүкіл Одақтық конкурстан саксафоннан лауреаты болған. Ол жалғыз жаңағы Арай Алматы студио емес маман есебінде саксофонист болған.

Әншінің сахнаға алғашқы қадамы дәл осы саксафоннан басталды. Солисті Роза Рымбаева болған «Арай» деген топқа кірді алдымен. «Арайдан» еншісін алып шыққан соң «Алматы» деп аталатын топ құрды. «Алматы» кейіннен әлемге әйгілі «А-студиоға» айналды.
Қазақ эстрадасындағы тосын стиль, жаңа сипатпен құрылған топ Ресейдегі белгілі әншілердің назарына бірден ілікті. Алматыда орындалып жатқан ерекше әндер, орындау мәнерлері Мәскеудегі Алла Пугачеваны да тәнті етіпті.

Алла ПУГАЧЕВА, КСРО халық әртісі:

— А что касается Батыра то время светое время для меня когда он пел в А студио. Его обояние, профессионализм и конечно талант это гениальный парень, гениальный.

Рас ол «гениальный» еді. Өйткені атағы аспандап маңымыздағы ТМД-ға ғана емес алыстағы Еуропаға да жетті. Бірақ ол қазақ баласына тән қарапайымдылығынан айныған жоқ.

Құдайберген БЕКІШ, әнші:

— Өмірде адам баласына бетіне тіке қарамайтын. Өзінің ішкі мәдениеті өте керемет абзал болатын. Оның әрбір музыкасы әрбір өнері әрине қазақ халқының жүрегінде мәңгі қалады. Сондықтан әріптестері ретінде біз есеңгіреп қалдық.

Әріптестері ғана емес бүкіл ел есеңгіреп қалды. Қазақ жерінің әр өңірінде әнші қайтыс болған күні еске алу шаралары ұйымдастырылды. Тіпті Мәскеуде де Батырхан әндері шырқалды. Бұл жоспарлы іс-шара емес халықтың мәдениет майталманына деген шын ықыласы болатын.

Батырхан Шүкенов осы Отан ана әнін орындай бастаған сәтте ресейлік тілшілердің бірі әншіге сұрақ қойыпты. Неге қазақша ән айта бастадыңыз деген сарында. Әнші көп ойланбастан: «Отан туралы әнді орындауға өмір бойы дайындалдым және оның қазақ тілінде болуы шарт еді»,-деген екен.
Демек Батырхан әр әніне үлкен жауапкершілікпен қараған. Мәтіні, әуені тіпті даусы үйлеспесе де Отан хақында ән шырқай салуға әуес жас әріптестеріне үлгі боларлық қасиет бұл. Мансап пен абыройға қызықпаған оның шын бағасын тыңдарманы берді.
Қаралы топ жиналып Батырхан Шүкеновтың әндерін орындағанда Алматы аспанын бұлтпен қатар мұң торлады. Түсте жианала бастаған жұрт қас қарайғанша Республика сарайының алдынан алыстағысы келмеді.

Рахымберген ТОҚСЕЙІТОВ, Батырхан Шүкеновтың туысы:

— Шын бағасын халық енді ғана беріп жатқан шығар деп ойлаймын. Себебі Батыр бізге Батыр болып жүргенімен қасымызда жүрген соң қандай үлкен тұлға екенін енді ғана жоғалтқаннан кейін сезініп жатқан кездер болады.

Сезіндік. Сездік. Ел өнерін өмірінен артық бағалаған ұлын жоқтағанын көрдік. Өзге жерде жүрсе де жүрегі қазақ деп соққан перзентін жоқтағанын көрдік. Болмысы, әуені мен әні шынайы болмаса ұлт осынша қасірет шегер ме еді.

Бұл Қызылорда қаласындағы әнші оқыған 233-ші мектептің оқушылары. Олар да қапияда көз жұмған өнерлі перзенттерін еске алды. Кішкентай балалар ғана емес ұлы әншілеріміз де қайғырды.

Роза РЫМБАЕВА, Қазақстанның халық әртісі:

— Вы знаете я сегодня пол дня плакала. Я пришла сюда со слезами с красными глазами.

Роза Рымбаева жүрек қан жылап тұрса да әртіс сахнаға шыққанда жадырап, жайнап тұруы тиіс дейді. Ешкімге сыр білдірмейтін Батырхан Шүкенов те сыр білдірмеді. Толастамайтын концерт пен аяқталмайтын ұшу-қонудың арасында ірі жобаларға да қатысып жүрді.
Саксафонды ғана емес бірнеше аспапты меңгерген, әнші ғана емес бірнеше белгілі ән шығарған Батырхан «Один в один» жобасында да талантты өнерпаз екенін мойындатқан-ды. Ол қазақ жеріндегі қайырымдылық шараларынан да ешқашан қалыс қалмайтын. Бұл біздің арнаға берген сұхбаттарының бірі.

Батырхан ШҮКЕНОВ, әнші:

— Основная идея сбор средств от этого мероприятие пойдет в помощь детььям с ограничными возможнастями. Надо сказать в Казахстане 150 тысяч детей которые оторвыны от социальной жизни.

Өзінің соңғы әнінде әлгі сезімтал жүрек сезді ме екен? «Маған көктем көмектеседі» деп ән шырқады.
Бұл көктем көмектеспеді. Көкіректі өксікке булықтырып арамыздан қазақ әнінің батырын, қазақ өнерінің Батырханын мәңгілікке алып кетті. 52 жасында дүниеден өткен әнші еске алу концерті оның туған күні яғни 18 мамыр күні Алматыда ұйымдастырылмақ. Өзге қалаларда да жалғасын таппақ.
Мәскеуде тоқтаған нәзік жүректің абзал тәні Алматыға жеткізілді. Қаралы топтың арасынан Мәдениет және спорт министірін де Алматы қаласының әкімі мен өзге де белгілі азаматтарды байқадық. Ең ауыры қасіреттен еңсесі шөккен Бибігүл Төлегенованы көруіміз еді. Хас өнердің тарланын саф өнердің бұлбұлы да жоқтаған күн бұл. Қалың қауымның қарасында шек болмады. Әншіні нағыз өнерпазға тән ду қол шапалақпен соңғы сапарға шығарып салды. Қазақ өнерінің батыры Кеңсай қорымына жерленді.

Мирас Мұқашев, Сахиб Велиев
«Нысана»